Chầu Đệ Nhất Thượng Thiên

 Chầu Đệ Nhất Thượng Thiên được coi là hoá thân của Mẫu Đệ Nhất. Chầu Bà vốn là Thiên Cung Tiên Nữ, con vua Ngọc Hoàng, giáng hiện trong xứ Thanh giúp dân hộ quốc. Trong hàng Tứ Phủ Chầu Bà, bà là vị ở ngôi cao nhất, cai quản Thượng Thiên, nắm giữ sổ Tam Toà. Khi thanh nhàn bà lại cùng các cô nàng hầu cận vui vẻ dạo chơi, giáng phúc cho dân. Cũng có quan niệm cho rằng, bà còn là Quế Hoa Công Chúa (hay còn gọi là Chầu Quế, khác với Mẫu Đệ Nhị) trên Thiên Cung, xuống Đồi Ngang Phố Cát, kề cận bên Mẫu Liễu Hạnh.

Bà khá ít khi ngự đồng (đây cũng là đặc điểm chung của các vị thánh trên hàng Thượng Thiên), chỉ khi nào có tiệc khai đàn mở phủ, mà người ra trình đồng có toà lễ Tứ Phủ Chầu Bà Sơn Trang thì thường thỉnh bà về chứng toà đàn màu đỏ (gồm hình Chúa ( Chầu), đôi cô hầu cận cầm quạt, mười hai cô nàng, động chúa, thuyền thoi…). Khi ngự đồng thì chầu thường mặc áo màu đỏ thêu phượng (hoặc có thể là áo gấm).
Vì chầu là hoá thân của Mẫu Đệ Nhất nên nơi nào Mẫu ngự thì đều có thể coi là đền chầu, tuy nhiên, một số ý kiến cho rằng có nơi thờ riêng, lưu rõ dấu tích của chầu nhất là Đền Rồng, Thanh Hoá. Khi thỉnh chầu, văn hát rằng:


Sớm mai vui vẻ đền Sòng
Ngày chơi phủ chính lầu hồng vào ra
Khăng khăng giữ sổ tam toà
Lên đền chầu Chúa Liễu Hoa cầm quyền
Thông tri tam giới hoàng thiên
Coi khắp cửa phủ ,miếu đền thiếu đâu
Trong ngoài thay thảy trước sau
Sửa sang mẫu phó quỳên chầu bà coi
Quân thần phải đạo chúa tôi
Cô hầu cô hạ nàng đôi dập dìu
Khoe xanh xanh tốt đáng yêu
Khoe tài tài khéo khéo chiều lòng xuân
Đền thờ tả phượng hữu lân
Hoa Lan hoa cúc thanh tân chơi bời
Thiên Đình chén rót đầy vơi
Khúc ca điểm đót cợt ngưòi ngưòi hay
Đàn cầm khéo gẩy năm dây
Cung huỳnh gió lọt chuốt mây lọt vàng
Thung dung ghẹo khách qua đàng
Nhỡn tinh lóng lánh mày ngang đằm đằm
Miệng cười hoa nở đáng trăm
Răng đen rưng rức hoãn chằm vàng đeo
Đã lên ngôi báu trong triều
Đã nên ngọc tốt vàng yêu dương toà
Miệng cười tươi tốt như hoa
Thanh tân lịch sự nết na dịu dàng
Càng nhìn càng thắm nhân doan
Nết na yểu điệu muôn vàn thảo hay
Việc nào mà chẳng tới tay
Lên đền xuống phủ chả ngày nào sai
Có phen biến gái hiện trai
Ai thắm thắm vậy ai phai phai liền
Biết ra thời nhẹ như tên
Nếu mà ko biết như thuyền bỏ neo
Quở cho trăm chứng hiểm nghèo
Chầu quế trong triều giá ngự Đồi Ngang
Có phen giả ní giả nàng
Sài di di án sai nàng nàng lên
Có phen làm chúa thượng thiên
Khi giả làm chúa thoải tiên thoải tề
Phàm trần ai thấy tin nghe
khấn thôi tạ lễ miếu nghè kêu văn
Trần phàm kẻ vái người van
Còn đưong nhỡn nhục nhân gian mờ mờ
Xem ra số phải phụng thờ
Kẻ khấn người vái nam mô khấu đầu
Biết bà bệnh tật khỏi đau
Kim ngân vàng mã để hầu dâng lên
Thỉnh Chầu chắc giáng bản đền
Khuông phù đệ tử thiên niên thọ trường 


VĂN CHẦU ĐỆ NHẤT THƯỢNG THIÊN (bản 1)

Bóng kim ô hắt vàng xê xế
Văn con mời Chầu Đệ Nhất ngự lên …

Lồ lộ trung thiên ngôi cao… lồ lộ trung thiên
Tòa vàng choi chói cửa đền thung dung

Vui vẻ đền Rồng hôm mai
Thánh Chầu vui vẻ đền Rồng ì i
Ngày chơi phủ chính lầu hồng, Thánh Chầu vào ra í ì i

Giữ sổ tam tòa khăng khăng, giữ sổ tam tòa ì a
Lên đền hầu Mẫu Quế Hoa…cầm quyền i í ì
Tam giới Hoàng Thiên làu làu, tam giới Hoàng Thiên í i
Quyền cai cửa phủ cửa đền…không thiếu đâu í ì i
Thay thảy trước sau việc trong ngoài…Thay thảy trước sau í a
Sửa sang Mẫu phó mặc hầu
Chầu Bà quyền cai í ì a

Làm nghi lễ tấu nhang Chầu bà về đền
Làm lễ tấu nhang khấu đầu lễ Mẫu mười phương độ trì
Dâng nhang miệng khấn từ bi
Hội đồng Tiên Thánh chứng tri cho đồng

Dung nhan thậm kì diệu khai quang chiếu đền trung
Ngã Thích tằng cúng dàng, Kim phụng hoàng lân cận
Thánh Chúa Thiên Trung Vương
Ca lăng thập già âm từ bi mẫn chúng sinh
Cố ngã kim đỉnh lễ dung nhan thậm kì diệu khai quang chiếu đền trung

Quân thần chúa chúa tôi tôi cô hầu …Cô hạ nàng đôi hầu Bà khoe xinh
Xinh tốt bằng hoa đã tài lại khéo ai nào đảm đang
Càng nhìn càng thắm dung nhan í i ì

Càng nhìn càng thắm dung nhan nết na
Yểu điệu muôn vàn thảo ngay không việc nào… là chẳng đến tay
Lên đền xuống phủ không ngày nào sai
Cũng có phen biến gái hiển trai í i à

Có phen biến gái hiển trai khi quyền
Quyền kíp khi sai sai liền Bà tha thì nhẹ như tên
Khi cầm thì nặng như thuyền bổ neo… cứu cho
Cứu cho trăm chứng hiểm nghèo ì i ...í í a

Đền thờ tả phụng hữu lân
Hoa cúc, hoa sói thanh tân chơi bời trên Thiên Đình
Chén chuốc đầy vơi âu ca điểm đót cợt người
Người hay đàn cầm khéo gảy năm dây í i à
Xe loan thánh giá hồi cung


VĂN CHẦU ĐỆ NHẤT THƯỢNG THIÊN (bản 2)

Thu Thủy

Bóng kim ô hắt vàng xê xế
Cung thỉnh mời Thánh Quế ngự lên …

Lồ lộ trung thiên ngôi cao… lồ lộ trung thiên
Tòa vàng choi chói cửa đền thung dung

Vui vẻ đền Rồng sớm khuya
Sớm khuya vui vẻ đền Rồng ì i
Ngày chơi phủ chính lầu hồng, Thánh Chầu vào ra í ì i

Giữ sổ tam tòa khăng khăng, khăng khăng giữ sổ tam tòa ì a
Lên đền hầu Mẫu Quế Hoa…cầm quyền i í ì
Tam giới Hoàng Thiên làu làu, làu làu tam giới Hoàng Thiên ì i
Bà cai cửa phủ cửa đền…cửa đền khắp mọi nơi í ì i

Phải đạo chúa tôi quân thần…Quân thần phải đạo chúa tôi í a
Cô hầu cô hạ nàng đôi í a… theo hầu Bà í ì
Xinh tốt hơn hoa thời khoe xinh…khoe xinh xinh tốt hơn hoa í a
Tài khoen tài khéo hài hòa…Hài hòa lòng xuân một đàng tả phượng hữu lân
Hoa cúc hoa sói thanh tân…chơi bời í à
Chén chuốc đầy vơi dương đình…Dương đình chén chuốc đầy vơi í i
Khúc ca điểm đót ghẹo người, ghẹo người người hay đàn cầm khéo gảy năm dây
Cung quỳnh gió lọt chuốt mây í a mây vàng í ì
Ghẹo khách qua đàng thung dung…thung dung ghẹo khách qua đàng í a
Nhỡn tinh lóng lánh mày ngang í a đằm đằm miệng cười huê nở dáng trăm
Răng đen rưng rức hoãn chằm, hoãn chằm vàng đeo í ì a

Làm lễ tấu nhang…Chầu giáng trần…làm lễ dâng nhang
Khấu đầu lễ Mẫu mười phương độ trì, dâng nhang miệng khấn từ bi
Công đồng Tiên Thánh chứng tri cho đồng

Dung nhan thậm kì diệu khai quang chiếu đền trung
Ngã Thích tằng cúng dàng, Kim phụng hoàng lân cận
Thánh Chúa Thiên Trung Vương
Ca lăng thập già âm từ bi mẫn chúng sinh
Cố ngã kim đỉnh lễ dung nhan phổ biến chư tôn

Đã nên ngôi báu trong triều đã nên ngọc tốt vàng yêu nên dương tòa đã tươi
Đã tươi tươi tốt hơn hoa í i à
Đã tươi tươi tốt hơn hoa đua tài, tài khéo ai nào đảm đang càng nhìn
Càng nhìn càng thắm nhân doan í i à
Càng nhìn càng thắm nhân doan nết na
Yểu điệu muôn vàn thảo ngay không việc nào… Việc nào mà chẳng tới tay í i à
Việc nào mà chẳng tới tay không đêm nào kém không ngày nào sai thời có phen
Có phen biến gái hiển trai í i à

Có phen biến gái hiển trai khi quyền
Quyền kíp khi sai sai liền có khi… Bà tha thì nhẹ bằng tên í i à
Bà tha thì nhẹ bằng tên khi cầm thì nặng như thuyền bổ neo thời cứu cho
Cứu cho trăm chứng hiểm nghèo ì i í i a

Cứu cho trăm chứng hiểm nghèo Thánh Quế, trong triều cậu quẩn mà Đồi Ngang thời có phen
Có phen giả ní giả nàng ì i í i a
Có phen giả ní giả nàng giả ni đan giả giả nàng nàng lên thời có phen làm Thánh Thượng Thiên í i à
Có phen làm Thánh Thượng Thiên khi xuống Thủy phủ làm Tiên …Thủy Tề đo sông
Đo sông sông chẳng đủ sào, đo biển biển rộng trời cao mấy từng thời đố ai
Đố ai đo khắp trong lòng í i a
Đố ai đo khắp trong lòng dù trời thấp sông cùng lên chơi khi thanh nhàn
Thanh nhàn thong thả ngự chơi í i à
Xe loan thánh giá hồi cung