Chầu Lục Cung Nương

  Chầu lục cung nương được gọi với nhiều danh hiệu khác như: Chúa Lục Cung Nương, Lục Cung Tiên Chúa, Lục Cung Công Chúa, Đệ Lục Thánh Chầu, Chầu Lục, Chúa Bà Lục Cung... Ngài là vị thánh đứng ngôi vị thứ sáu trong hàng tứ phủ Chầu Bà. Theo các bản văn chầu, Chúa bà giáng sinh vào cửa nhà họ Trần vào ngày mồng mười tháng năm tại huyện Hữu Lũng, tỉnh Lạng Sơn. Ngài hóa thần vào ngày hai mươi tháng chín. Sau khi về trời, Ngài sơ ý đánh rơi chén vàng khi dâng rượu Đức Vua Cha nên bị trắc giáng xuống hạ giới với kỳ hạn mười lăm năm. Lần này, Chúa Bà giáng sinh vào nhà họ Quách cũng tại Hữu Lũng , Lạng Sơn vào giờ Mão, ngày Mão, tháng Mão, năm Kỷ Mão. Mãn hạn trắc giáng, Chúa bà hồi tiên, được sắc phong "Chầu Lục Cung Nương", quyền hành cai quản sơn trang thượng ngàn. Đền thờ chính Chúa bà hiện nay là "Lục Cung Linh Từ" thuộc thôn Chín Tư, xã Hòa Lạc, huyện Hữu Lũng, tỉnh Lạng Sơn. Chúa bà được tôn xưng là "Lục Cung Tiên Chúa" với quyền hành cai quản lục cung - sáu viện (Lục cung chỉ các tiên nữ trên thượng giới. Trong triều đình phong kiến xưa, người ta gọi các phi tần là lục cung) . Trong nghi lễ khai phủ đại đàn (lễ mở phủ), Chúa bà thường là vị thánh cuối cùng chứng đàn và sang khăn cho tân đồng. Theo quan niệm dân gian, mỗi thanh đồng có một vị Thánh cai quản đầu đồng bản mệnh và số mệnh mỗi thanh đồng tương ứng với các vị thánh quản cai. Theo quan niệm đó, người có căn mệnh "Chầu Lục" thường có khả năng làm đồng thầy, mở phủ và chữa bệnh cho người đời. Người ta tin rằng, Chúa bà thường cho lộc làm thầy, lộc buôn lộc bán lộc dọn quán bán hàng.... Cũng như các vị Thánh khác, Chúa bà được quan niệm làmột vị thần có khả năng ban phúc giáng họa cho trần thế

Tôn tượng Chúa Bà tại Lục Cung Linh Từ

LỤC CUNG CÔNG CHÚA VĂN

Sắc phong Chầu Lục Cung Nưong

Vốn dòng Trần Thị quê hương non ngàn

Hữu Lũng giang là nơi cát địa

Chín Tư ngàn tú khí là nơi

Chúa Tiên vâng lệnh y lời

Ở trong bệ ngọc, ra ngoài màn loan

Đêm ấy xuống trần gian báo mộng

Trần thị nưong tâm động bào thai

Tháng năm giờ tý mồng mười

Sinh ra Chúa Lục khác người trần gian

Đôi thung huyên vui mừng hớn hở

Khắp bản làng mừng rỡ bảo nhau

Mới hay như ý sở cầu

Sớm nâng niu ngọc, ngày chau chuốt vàng

Chốn phòng loan đêm ngày dưỡng dục

Đặt tên là Chầu Lục Cung Nương

Ơn trời sao khéo phi phương

Mặt huê hớn hở ,tính gương làu làu

Vẹn một bầu nước trong leo lẻo

Trách ông trăng già sao khéo vẩn vơ

Vô tình ép uổng duyên tơ

Hoa chưa kết nhụy trăng chưa tới kì

Hoá tức thì đôi mươi tháng chín

Giữa thu về xa lánh hồn nương

Thung huyên buồn sầu thảm nhớ thuơng

Sót xa tấc dạ ruột thường quặn đau

Trải bấy lâu thiên đình sai xuống

Nay đến ngày ,mãn hạn về tiên

Nỗi lòng thưong nhớ thung huyên

Dấu thiêng hiển tích trong miền Chín Tư

Tục truyền lưu để ngàn thu

Nhân dân thôn ấp còn thù giặc nguyên

Xuân sang mở hội đua thuyền

Nam thanh nữ tú cùng nhau đua tài

Bất thường một sớm hôm mai

Chầu lên đỉnh núi hoá thân tức thì

Sắc ban phong vang lừng tám cõi

Tiếng chầu ngàn chói lọi trời nam

Trong đền tấp nập sửa sang

Lối lên Sông Hoá lại càng thanh tao

Vào năm Kỷ Mão anh hào

Có Tiên Chúa Lục giáng vào thiên thai

Trên núi Thái bốn mùa  mát mẻ

Dưới bản làng vượn hót oanh ca

Nhớ xưa họ Quách lương gia

Nhân từ có một hiền hòa không hai

Vừa gặp buổi trang đài hội yến

Chầu Lục vào dâng tiến kim bôi

Trống rung chưa kịp dứt hồi

Bỗng đâu Chầu Lục sảy rơi chén vàng

Trên chín bệ Vua cha phật ý

Nổi lôi đình truyền chỉ chiếu ban

Kíp đầy Chầu xuống trần gian

Mười lăm năm lẻ khải hoàn hồi cung

Nhà họ Quách vốn dòng quốc chỉ

Kết duyên lành Trần Thị Hồng Mai

Vào năm kỷ mão tháng hai

Ngày Mão giờ Mão Trang đài nở hoa

Vẻ cốt cách da ngà tựa tuyết

Bóng trăng tròn mặt nguyệt như in

Mày ngài mắt phượng tóc tiên

Môi son má phấn lại thêm nõn nà


DỊ BẢN:

Sắc phong Chúa Lục Cung Nưong
Vốn dòng lệnh tộc quê hương thượng ngàn
Huyện Hữu Lũng cao sơn vị thủy
Bắc Lệ ngàn tú khí chung linh
Nguyên xưa chầu chực đế đình
Vào tâu bệ ngọc ra trình Mẫu vương
Đêm ấy xuống trần gian báo mộng
Hoàng thị nương tâm động bào thai
Tháng năm giờ tý mồng mười
Sinh ra Chầu Lục tốt tươi lạ thường
Sinh ra Chầu Lục Cung Nương
Hình dong nhan sắc phi phương ai tày
Chốn phòng loan đêm ngày dưỡng dục
Ví so bằng vàng ngọc báu gia
Mỗi năm là một nõn nà
Nửa vầng trăng khuyết trăm hoa cài đầu
Má phấn dồi phau phau tựa tuyết
Diện lầu lầu vẻ nguyệt in hoa
Nhỡn tinh long lánh ngân hà
Da dường tựa tuyết tóc dà sở vân
Vẻ thanh tân dịu dàng cách điệu
Đóa phù dung uốn éo nhởn nhơ
Vẻ nào mà chẳng quá ưa
Hoa xuân mới nhú nguyệt thu đương tròn
Giá so bằng kim côn ngọc lệ
Màu sắc nào ai vẽ cho y
Phong tư ngôn hạnh dung nghi
Giá so Tống Tử ví bì Tề Khương
Da ngà vẻ ngọc phi phương
Đào huê lóng lánh tinh hương làu làu
Chảy qua cầu nước trong leo lẻo
Trách ông trăng già sao khéo vẩn vơ
Vô tình ép uổng lòng tơ
Hay đâu con tạo vẩn vơ thế này
Hẹn đúng ngày đôi mươi tháng chín
Cửa thung huyên xa lánh hồn thương
Chầu Lục ngài sầu thảm nhớ thuơng
Sót xa tấc dạ ruột thường quặn đau
Trải bấy lâu thiên đình sai xuống
Nay đến ngày ,mãn hạn quy tiên
Nỗi lòng thương nhớ thung huyên
Một lời tấu đối chỉ truyền phán ra
Giữ chữ hiếu ấy là tiết hạnh
Cho vui vầy thú cảnh lâm sơn
Trần gian ghi nhớ công ơn
Lập đền phụng sự khói hương ngạt ngào
Đền thờ trên đỉnh non cao
Trăm hoa đua sắc ngạt ngào toả hương
Sớm chiều khói toả mây tuôn
Chim kêu vượn hót hổ vờn sơn khê
Chim công lạc lối đi về
Dưới sông róc rách thuyền bè êm ru
Tục truyền lưu để ngàn thu
Nhân dân thôn ấp còn thù giặc Nguyên
Xuân sang mở hội đua thuyền
Nam thanh nữ tú cùng lên đua tài
Bất thường một sớm hôm mai
Cuồng phong gió giật mây trời tối đen
Ầm ầm giông tố nổi lên
Lục Cung tiên Chúa tựa tiên giáng trần
Đi lên đỉnh núi hoá thân
Lấy đôi hải sảo trước sân làm bằng
Tức thì lên tới Đồng Đăng
Bốn phương dạo gót gió trăng đi về
Có phen ngự lầu khuê võng thắm
Chốn quảng hàn cung cấm vào ra
Nhọc nhằn thay họ Quách lương gia
Nhân từ có một hiền hoà không hai
Vừa gặp buổi trang đài hội yến
Chầu Lục vào dâng tiến kim bôi
Trống rung chưa kịp dứt hồi
Bỗng đâu Chầu Lục sảy rơi chén vàng
Trên chín bệ Vua cha phật ý
Nổi lôi đình truyền chỉ chiếu ban
Kíp đầy Chầu xuống trần gian
Mười lăm năm ấy khải hoàn hồi cung
Nhà họ Quách vốn dòng quốc chỉ
Kết duyên lành Lã Thị Hồng Mai
Vào năm kỷ mão tháng hai
Ngày Mão giờ Mão Trang đài nở hoa
Vẻ cốt cách da ngà tựa tuyết
Bóng trăng tròn mặt nguyệt như in
Mày ngài mắt phượng tóc tiên
Môi son má phấn lại thêm nõn nà
Nhắc đến Chầu thêm mà thương nhớ
Lại căm thù giặc giữ Nguyên Mông




VĂN CHẦU LỤC CUNG NƯƠNG

Xuân Hinh
Chúa Lục Cung Nương sắc phong chúa Lục Cung Nương
Vốn dòng lệnh tộc khuê hương non ngàn

Ai lên tới Chín Tư châu thổ ngắm cảnh rừng thác đổ suối reo
Giở trang tích cũ Lê triều í ì ì i

Giở trang tích cũ Lê triều, Lục Cung Công Chúa mỹ kiều diễm hương
Nét đoan trang vẻ nhường mà ngọc tuyết, đôi mày ngài nửa khuyến vầng trăng
Trâm cài soi nước long lanh i ì ì i

Trâm cài soi nước long lanh, gót Tiên hải sảo cảnh rừng thênh thang
Hoa đua nở đầy ngàn tay hái, gùi trên vai nặng trái chín thơm
Rung rinh quảy lẵng đầu non i ì ì i

Rung rinh...quảy lẵng đầu non, vẳng nghe tiếng khướu véo von trên cành
Ô mấy đồng lá rừng chim oanh đang gọi bạn
Nhác trông lên cánh nhạn chập chờn, cuốc kêu gợi cảnh chiều hôm i ì ì i

Cuốc kêu...gợi cảnh chiều hôm, tiếng chim gõ kiến nỗi buồn bâng khuâng
Tiếng hổ gầm vang trong hang động, đàn báo hoa dạo lượn tìm mồi
Bầy nai ngơ ngác chân đồi i ì ì i

Bầy nai...ngơ ngác chân đồi, rừng thiêng thăm thẳm núi đồi thêm ghê
Con suối nhỏ xuôi về Hữu Lũng, đàn cá vàng bơi lượn dưới khe
Đêm đêm hổ báo chầu về i ì ì i

Bài sai thập nhị Tiên nàng
Khăn hồng áo thắm dịu dàng bước ra
Cô nàng cả dâng bông dâng hoa í i a í à à a

Thiều quang...thiều quang sáng tỏ lưng trời, một bầu xuân sắc tốt tươi rườm rà
Trên ngàn...trên ngàn lắm quả nhiều hoa, Chầu bà đốt đuốc vào ra sớm chiều
Thổ mây nặng trĩu lưng đeo í i i í ì ì a

Phép Tiên biến hóa thần thông, Mẫu sai Chầu trấn cửa rừng Chín Tư
Chầu thương dân canh khuya biến hiện, áo chàm xanh thêu lượn nét hoa í i í i ì a

Nửa đêm gà gáy canh tàn, cất cao tiếng hú hiện ra giữa rừng
Hô thần chú bỗng dưng núi chuyển, mà các thửa ngản bật tiếng muôn kêu
Tà ma phách tán hồn xiêu í i í i ì a

Tà ma phách tán hồn xiêu, những điều ác thú sợ đều ẩn thân
Để cho biết Lục Cung Công Chúa, phép sơn trang đức tổ ban truyền
Phép Tiên biến lá thành thuyền í i í i ì a

Phép Tiên biến lá thành thuyền, mười hai thổ mán đôi bên cầm chèo
Tiếng nhịp đẩy hò reo bắt lái, Chầu tới đâu cảnh lại thêm tươi í i a í à à a
Xe loan thánh giá hồi cung